چکیده ای از زمین شناسی گیلان و درفک

چکیده ای از زمین شناسی گیلان و درفک

چکیده زمین شناسی ایران وزمین شناسی کوه درفک

مطالب زیر جهت اطلاع دوستانی که خواستار کسب اطلاع از سرگذشت زمین
شناسی گیلان وپروسه تکوین آن هستند وهمچنین براي آگاهی دوستانی که قله درفک را که به غلط دربرداشت از بعضی از نوشتارهاي زمین شناسی متشکل از سنگ هاي آذرین ودولین هاي موجود در قله درفک را دها نه آتشفشان نامیده اندجمع آوري وبه شرح زیر خلاصه گردیده است :

 

 

یکی از دولین های زیبای قله درفک که بعضی آن را به غلط دهانه آتشفشان معرفی کرده اند
یکی از دولین های زیبای قله درفک که بعضی آن را به غلط دهانه آتشفشان معرفی کرده اند

 

 

بنابرعقیده محققین در پرکا مبرین تمام خشکی هاي کنونی جهان درکنار یکدیگر قرار داشتندو خشکی واحدي ( ابرقاره پانگه آ ) را تشکیل می داده اند. در کنار این ابر قاره یک اقیانوس بزرگ هم قرار داشت ) اقیانوس پانتالاسا (. در حدود۷/۱میلیارد سال قبل طی یک حرکت کششی به نام هودسونین Hudsonianابر قاره پانگه آ، به دو قاره(لورازیا ) در شمال و(گندوانا) در جنوب  تقسیم می شود. در بین دو قاره مزبورنیز اقیانوسی بنام اقیانوس تتیس قرار داشته است.

با وجود شواهد و دلایل زمین شناسی سنگ هاي قدیمی پی سنگ ایران در آن هنگام، با قسمتی از پاکستان و افغانستان متصل به پی سنگ عربستان بوده و مجموعا” به صورت یک خشکی واحدي در گوشه شمال شرقی گندوانا قرار داشته است .

در طول پرکامبرین، سرزمین ایران حداقل تحت تاثیر دو مرحله کوه زایی قرار گرفته است . یکی به نام پان افریکن (در ۱۵۰۰تا۱۰۰۰ میلیون سال پیش) و دیگري به نام کاتانگایی در پرکامبرین بالایی ( ۶۰۰تا ۵۵۰ میلیون سال پیش) . ماحصل مرحله اول کوهزایی ایران ( پان افریکن ) دگرگون شدن سنگهاي آذرین و رسوب هاي اولیه ایران بوده است. در مرحله حرکات کاتانکایی ایران و تحولات بعد از آن(حرکت کوهزائی مرحله دوم) پی سنگ ایران همراه با عربستان و بخش هایی از پاکستان و افغانستان سخت شده و به صورت یک قاره
پایدار به نام پلاتفرم در می آید. این حالت در تمام طول پالئوزوئیک تاتریاس و بعضا ژوراسیک ادامه داشته است. و روي آن را به تناوب دریاهاي کم عمق می پوشانده است. از این رو تمام رسوب های ایران از اینفراکامبرین تا مزوزوئیک را رسوبات خشکی و دریایی کم عمق تشکیل می دهد.

در اواخر پرکامبرین و متعاقب شکل گیري پلاتفرم ایران ، پوسته قاره اي ایران و حتی کشورهاي همجوارتحت تاثیر نیروهاي کششی مهم قرار می گیرند . با این حرکت پوسته ایران قطعه قطعه می شود و در نتیجه از یکطرف گسل ها و ریفت هاي مهم قاره اي در پوسته ایران پدید آمده و از طرفی گسل هاي قدیمی تر مجددا فعال میشوند . به علاوه فعالیت هاي ماگمایی نیز رونق خاص می یابد.

قطعه قطعه شدن پوسته ایران و در نتیجه جابجایی قطعات شکسته در امتداد گسل ها موجب می شود تا سرزمین ایران به صورت قطعات بالاآمده ( هورست ) و فروافتاده ( گرابن ) درآید. از بالاو پائین رفتن مکرر این قطعات حوضه هاي رسوبی مجزا و مستقلی پدید می آیند . تحول و تکامل ساختمانی همین حوضه ها را می توان به نوعی پایه هاي اولیه واحدهاي ساختمانی و پیکرزمین ساختی کنونی ایران به حساب آورد .

. در اردوسین و سیلورین(اوایل دوران اول زمین شناسی) اکثر مناطق ایران خارج از آب بوده اند. درپرمین مجددا دریا سرزمین ایران را فرا می گیرد . و حوضه رسوبی کپه داغ و زاگرس به وجود می آیند.

دوران مزوزوئیک را باید دوران مهمترین تحولات زمین ساختی ایران به شمار آورد زیرا علاوه بر شروع دوره زمین ساختی آلپی در این دوران ، شکستگی هاي عمیقی  (ریفتهاي قاره اي ) در پوسته ایران پدید آمدند که توسعه بعدي آنها منجربه تشکیل اقیانوس هاي باریک و طویلی در محل این شکستگی ها گردید .

در اواخر پالئوزوئیک بر اثر تاثیر نیروهاي کششی مهم، زمینه جدایی پوسته ایران از گندوانا فراهم گردید تحت تاثیر نیروي کششی مورد نظر شکستگی هاي عمیقی در پوسته ایران پدید آمد ند . یکی از این شکستگی ها،ریفت عمیقی بود که در محل گسل قدیمی زاگرس ایجاد شده بود. مهمترین این شکستگی ها،ریفت عمیقی بود که در محل گسل قدیمی زاگرس ایجاد شده بود. که سرانجام منجر به تشکیل اقیانوس جدید ( در زمان پرمین) در همین محل گردید. ( اقیانوس تتیس جدید یا اقیانوس زاکروس) .

ادامه خواندن “چکیده ای از زمین شناسی گیلان و درفک”

توجیه ممنوعیت بهره برداری از آب زیرزمینی در استان گیلان

روایت است که :رهگذری گوساله ای بردرخت بسته را دید که پیرمردی آن را به باد کتک گرفته است. رهگذر رابه حال گوساله زبان بسته دل بسوخت وپرسید به چه گناهی  این بیچاره را این چنین می زنی؟ پیرمرد بااشاره دست بزغاله ای را نشان داد که در مزرعه روبرویش  به بازی وجست وخیز مشغول بود.وگفت به گناه آن که ازدستم دررفته وتوان گرفتنش را ندارم.رهگذر با تعجب پرسیدکه بزغاله دررفته چرا گوساله سخت تنبیه می گردد.پیرمردگفت: اگر این هم رسن بکسلد ودررود قادر به گرفتنش نخواهم بود. به همین جهت پیشاپیش تنبیهش می کنم. رهگذر با لبخندی متعجبانه گفت :درک معنی رفتارت سخت است، لیکن معمای زدن گردن مسگر بیگناه درشوشتر به جرم گناه آهنگر بلخی برایم حل شد.

روایت بالا بی شباهت با توجیه ممنوعیت حفاری درگیلان که قطب کشاورزیست آنهم بااین همه جوانان بیکار،برای مصارف کشاورزی درشرایطی گیلان قطب پرباران کشوربا متوسط نزولات جوی سالیانه بیش از ۱۰۰۰میلیمتر بوده وازطرفی هم بیش از برداشت سالیانه از آب زیرزمینی فقط تلفات ناشی ازسرریز از مخازن آب های زیرزمینی به استناد گزارشات مصوب دارد.

هر۵ سال یکبار با هزینه ای نسبتا بالا از منابع آب زیرزمینی آماربرداری شده وبا هزینه ای دیگرنیز ازطریق شرکت های مهندسین مشاور منتخب بیلان آب زیرزمینی تهیه می گردد .وباهزینه ای دیگر بیلان تهیه شده هر ساله به روز می گردد.

برابر نتایج گزارشات مزبور که توسط مهندسین مشاور منخب تهیه وتصویب گردیده است به دلیل اشباع بودن آبخوان های زیرزمینی وعدم ظرفیت پذیرش آن ها بیش از مقدارآبی که سالیانه برای مصارف مختلف ازآبخوان های زیر زمینی برداشت می شود تلفات ناشی از سرریز وجود دارد که ازطریق زهکش ها ورودخانه ها آب مازاد برظرفیت پذیرش آبخوان ها نهایتا به دریا تخلیه می گردد.”بزغاله دررفته، گوساله کتک می خورد”

استان های کویری وخشک همچون :یزد، کرمان، فارس،اصفهان وخراسان و….به دلیل پائین بودن ارتفاع ریزش های جوی سالیانه(متوسط ۶۰ ساله مختوم به سال ۲۰۱۰ ریزش جوی دراستان کرمان ۱۴۸ ملیلیمترودراستان یزد۵۹ میلیمتر گزارش گردیده است) وبرداشت بی رویه وبیش از حجم آب تجدید شونده از مخازن زیرزمینی، باافت شدیدآب زیرزمینی مواجه شده اندوگیلان با متوسط ریزش جوی سالیانه بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر وتلفات ناشی ازسرریز بیش از برداشت سالیانه بانسخه استان های خشک وکویری ممنوع الحفاری شده است.

  محمد پور هوشیار

دنباله خلاصه مشخصات رودخانه های جاری دراستان گیلان

بخش سوم-  رودخانه های جاری درشرق گیلان (واحد مطالعاتی لاهیجان- چابکسر)

واحد مطالعاتی لاهیجان- چابکسر که با کد۱۴۰۱ درتقسیم بندی واحد های مطالعاتی کشور مشخص گردیده و بخش شرقی استان گیلان را شامل می گردد واحد مورد نظردارای ۵۳/۳۵۴۷کیلومتر مربع وسعت است که۹/۱۳۱۲ کیلومتر مربع آن را اراضی جنگلی و ۹/۱۰۳۶ کیلومتر مربع را اراضی مرتعی و۷/۷۳ کیلومتر مربع را اراضی ریگزارها وپهنه های ماسه ای(۴/۱۱کیلومترمربع )،سطوح آبی(۴/ ۳کیلومتر مربع) ومناطق مسکونی(۹/ ۵۸کیلومتر مربع)تحت پوشش دارند. بقیه هم(۳/۱۱۱۰ کیلومتر مربع)زیر پوشش باغات ومزارع شالیکاری قراردارند.

دانلود مقاله